Zakład Komparatystyki

Informacje ogólne

Zasadniczą cechą profilu naukowego Zakładu Komparatystyki jest różnorodność i względna wszechstronność zainteresowań i przedsięwzięć badawczych. Ośrodkiem badań w sensie materiałowym jest zarówno  literatura polska w szerokim kontekście międzynarodowym, rozległym przekroju historycznoliterackim oraz w kontekście innych sztuk i mediów jak i forma artystyczna. Aktualnie badania prowadzone są w perspektywie synchronicznej i diachronicznej w polu szeroko pojętych tekstów kultury, ale też sztuk, dyskursów i mediów. Pozwalają one mówić o uprawianiu komparatystyki literackiej, komparatystyki interartystycznej, komparatystyki dyskursów, komparatystyki mediów. Przedmiotami zainteresowań pracowników są też translatologia oraz praktyka przekładowa. Rozwój Zakładu Komparatystyki zmierza do wypracowania przestrzeni  badawczych i zadań wspólnych dla zespołu  przy jednoczesnym zachowaniu różnorodności  i bogactwa pól badawczych. Konieczność rozwijania badań komparatystycznych w sposób wszechstronny wynika również z potrzeb dydaktycznych związanych zwłaszcza z istnieniem na Wydziale Polonistyki specjalności komparatystycznej.

Tym, co scala różnorodne zainteresowania zespołu jest problematyka teoretyczna i metodologiczna komparatystyki, która stanowi wspólne ogniwo planowanych przedsięwzięć badawczych. Obejmuje ona zagadnienie tożsamości komparatystyki, kwestie jej przedmiotu badań i metodologii, teoretyczną analizę oddziaływania na siebie różnych literatur w przekroju  synchronicznym i diachronicznym, interakcji rozmaitych dyskursów, sztuk, mediów, poetykę komparatystyczną, metodykę porównawczej analizy i interpretacji tekstów. Plany Zakładu uwzględniają metanaukowy charakter komparatystyki konfrontującej zastane formy myślenia teoretycznoliterackiego i historycznoliterackiego, ale też formy myślenia o innych sztukach, dyskursach, mediach wypracowane w badaniach nad nimi.

Zainteresowania zespołu obejmą zarówno literatury krajów sąsiadujących z Polską, jak też inne literatury, z którymi literatura polska wchodzi w różnorodne związki. W polu zainteresowań zespołu znajdą się w szczególności literatury środkowoeuropejskie (w szerokim rozumieniu tego terminu), słowiańskie, anglojęzyczne.  Literatura badana jest też w perspektywie różnych dyskursów (np. naukowo-technologicznego, filozoficznego, postkolonialnego, wzrokocentrycznego). W przekroju historycznym zainteresowania pracowników Zakładu skupiają się na literaturze okresu romantyzmu, literaturze przełomu XIX i XX wieku oraz na literaturze XX wieku. Najnowsze formy literatury oraz nowe sposoby istnienia kategorii literaturoznawczych badane są m.in. w kontekście mediów cyfrowych.

Kolejnym polem badawczym są związki literatury z innymi sztukami, zwłaszcza z muzyką,  malarstwem, filmem, grafiką komputerową. Problematyka komparatystyki interartystycznej wiąże realizowane w Zakładzie badania mieszczące się w ramach komparatystyki literackiej z badaniami nad komparatystyką mediów. Ogniwem łączącym porównawcze badania tekstów literatury, tekstów innych sztuk i mediów są poetyka i semiotyka. Pozwalają one na tropienie elementów formy charakterystycznych dla innych sztuk w literaturze (np. muzyczności, malarskości) oraz struktur uznanych za literackie w innych sztukach i mediach (np. grach wideo). Efektem tych badań jest rozwijanie semiopoetyki porównawczej kładącej nacisk na istotny wpływ organizacji znakowej tekstu na jego poetykę oraz na filiacje form artystycznych charakterystycznych dla tekstów tworzonych w jednym systemie znaków na tereny tekstów tworzonych w innym systemie. Badania te służą wypracowaniu narzędzi opisu przydatnych w interpretacji porównawczej tekstów reprezentujących różne systemy znaków (i różne sztuki) oraz tych, które w ramach własnego systemu odwołują się do innych sztuk.

Zagadnienia te –  interakcji i przenikania się różnych form tekstowych kultury oraz badanie ich obecności w literaturze – znajdą się w tym czy innym stopniu w warsztatach i planach badawczych wszystkich pracowników Zakładu. Komparatystyka kulturowa stanowi w tym względzie nadrzędny układ odniesienia podejmowanych inicjatyw oraz ogniwo integrujące zespół w przekroju materiałowym, problemowym i teoretycznym.

Kierownik

Dr hab. Ewa Szczęsna, prof. nadzw. UW

Pracownicy

Dr hab. Michał Kuziak, prof. nadzw. UW

Dr hab. Żaneta Nalewajk-Turecka

Dr Anna Tenczyńska

Dr Marcin Leszczyński

Dr Piotr Kubiński

Dr Weronika Lipszyc

Doktoranci

Mgr Adrianna Jakóbczyk

Mgr Anna Kujawska-Kot

Mgr Agnieszka Kunda

Mgr Magdalena Supeł

Numery gabinetów zakładowych

6a, 10