Zespół Literatury Polskiego Oświecenia
Kierownik:
dr hab. Zofia Rejman-Pietrzykowska
Zespół stworzony został w 1964 roku przez Profesora Zdzisława Liberę. Od początku swego istnienia integrował środowisko warszawskich osiemnastowieczników wszelkich dyscyplin naukowych, współpracował blisko z badaczami innych ośrodków, np. Wrocławia, Gdańska, Poznania i Krakowa. Od czterdziestu lat siedzibą Zespołu jest pok. 23, tradycyjnie związany z Oświeceniem, przekształcony obecnie w Gabinet Oświeceniowy im. Profesora Libery.
W pok. 23 mieści się także redakcja rocznika „Wiek Oświecenia”, pisma założonego w latach siedemdziesiątych przez Profesorów: Zdzisława Liberę, Bogusława Leśnodorskiego i Stanisława Lorentza. Wydano dotąd 20 tomów. Pismo zachowuje swą kategorię na liście najważniejszych periodyków naukowych. Obecnie kieruje nim prof. Teresa Kostkiewiczowa, zastępcą naczelnego redaktora jest Zofia Rejman-Pietrzykowska, sekretarzem Marcin Kuźma, w redakcji jest Elżbieta Wichrowska. Pismo wydawane jest przez Uniwersytet Warszawski.
Zespół Literatury Oświecenia, zgodnie z ideą realizowaną przez profesora Liberę, ma charakter otwarty i interdyscyplinarny. Członkami jego są oczywiście etatowi i emerytowani badacze Oświecenia naszego Instytutu: prof. Łossowska, dr hab. Rejman, dr hab. Wichrowska, dr Guzek, doktoranci, a także liczni uczestnicy spotkań naukowych, zarówno referenci, jak i dyskutanci.
W ostatnich latach odbyły się między innymi następujące spotkania naukowe:
„Problem edycji pamiętników Józefa Boruwłaskiego” (dr hab. Anna Krwawicz IBL PAN), „Wybrane problemy literatury okolicznościowej Sejmu Czteroletniego. Z teki Rabowicza” (prof. Krystyna Maksimowicz Uniwersytet Gdański), „Zagadnienie edycji krytycznej Księdza plebana” (Marcin Kuźma, Zespół), „Problemy edycji pism krytycznoliterackich Franciszka Wężyka” (prof. Barbara Czwórnóg- Jadczak) „O Polakach w armii rosyjskiej w epoce Księstwa Warszawskiego” (dr Jarosław Czubaty IH PAN), „Kontrowersje wokół Stefana Łuskiny” (prof. Irena Łossowska, Zespół), „Kierunki recepcji Woltera w Polsce. Propozycja metodologiczna” (mgr Dorota Chmielewska Zespół), „Aspekt utopijny dyskursu kolonialnego w relacjach z podróży XVII-XVIII wieku” (dr hab. Izabela Zatorska, Instytut Romanistyki UW) „Topos matki-ojczyzny w ikonografii wieku XVIII” (dr Magdalena Górska (IBL PAN), „Akademia w Połocku” (prof. Irena Kadulska, Gdańsk), wśród stałych uczestników wymienić dodatkowo trzeba: dr Agatę Roćko (IBL PAN) dr Jacka Wójcickiego (IBL PAN), dr Tomasza Chachulskiego (IBL PAN), prof. Teresę Kostkiewiczową (IBL PAN), prof. Barbarę Grochulską (IH UW), dr Bronisława Tregera (Instytut Filozofii UW), dr Wojciecha Kaliszewskiego i in.
Obok spotkań naukowych Zespołu odbywają się także sesje i dodatkowe spotkania przeznaczone dla studentów. Przed kilkoma laty odbyła się sesja poświęcona Stanisławowi Konarskiemu, zorganizowana przez prof. Jadwigę Ziętarską, której materiały ukazały się drukiem. Zespół zorganizował dużą, ogólnopolską sesję naukowej w roku 2005 na temat : „Francja i Francuzi w literaturze i kulturze polskiego Oświecenia”, tom ukazał się drukiem. W sprawozdaniu z działalności Zespołu nie należy pominąć faktu inicjatywy założenia Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym. Zebranie założycielskie, skupiające wszystkie polskie środowiska oświeceniowe, zorganizowane przed laty przez ówczesnego dziekana Guzka, doprowadziło do rejestracji Towarzystwa, które prowadzi obecnie ożywioną działalność naukową w ramach ogólnoświatowego „Societe internationale d’Etude du XVIII siecle”. Wszyscy badacze naszego Zespołu są aktywnymi członkami Towarzystwa. Zespół stale współpracuje z pracownią Literatury Oświecenia IBL PAN.
